Eikenprocessierups: verplichte melding

Hoe herken je een eikenprocessierups?

Eikenprocessierupsen trekken “in processie” vanuit spinsels op stammen of dikke takken naar de bladeren van de boom. Het zijn vooral eikenbomen (inlandse, maar soms ook Amerikaanse) die hun voorkeur genieten.

Tussen half april en begin mei komen de oranjeachtig gekleurde jongen uit de eitjes. Omdat zij nog geen brandharen hebben, is er dan nog geen risico op hinder. Na de derde vervelling, die meestal start rond half mei, krijgen de rupsen hun kleine brandharen en zorgen zij voor problemen.

De volgroeide rupsen hebben een grijsgrauwe kleur met lichtgekleurde zijden en zijn bedekt met lange witte haren. Deze witte haren zijn niet de brandharen! Vanaf juli verpoppen de rupsen zich in een stevige cocon van haren en ander materiaal en groeien uit tot een onopvallende grijze nachtvlinder.

Wat te doen bij contact?

Bij aanraking van de rups na de derde vervelling worden de brandharen afgestoten, waardoor contact met de huid, de ogen en de bovenste luchtwegen mogelijk is. Ook oude brandharen kunnen nog hinder veroorzaken.

Na contact met deze brandharen kunnen er na enkele uren klachten ontstaan: pijnlijke jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.

Meestal verdwijnen de klachten vanzelf binnen twee weken. Probeer niet te krabben of te wrijven. Was de huid goed met water. Aangetaste ogen kun je met veel water uitspoelen. Bij contact moet je steeds de kleren grondig wassen!

Bij twijfel en bij aanhoudend ernstige klachten neem je best contact op met de huisarts.

Verplichte melding

Stel je de aanwezigheid van de eikenprocessierups vast? Meld dit dan onmiddellijk aan de Gemeente Londerzeel (verplicht).

Nadat we jouw melding hebben ontvangen, krijg je een advies met betrekking tot het bestrijden of verwijderen van de eikenprocessierups.

Elke eigenaar is verplicht om via duidelijke waarschuwingsborden voorbijgangers in te lichten over de aanwezigheid en het gevaar van de eikenprocessierups. Deze borden zijn gratis verkrijgbaar bij de dienst Omgeving.

Behandeling

In de bebouwde kom of als de takken van jouw boom over het openbaar domein hangen, is het verplicht om de eikenprocessierups te (laten) verwijderen. Ook is het verplicht om preventief te besproeien tijdens de eerstvolgende nuttige periode.

Na het ontvangen van een advies tot verwijderen of bestrijding van de Gemeente Londerzeel, volgt hierop na 14 dagen een controle. Een week later volgt een tweede controle. Werd er geen bestrijding en verwijdering uitgevoerd? Dan volgt een aangetekend schrijven.

Wordt hier geen gevolg aan gegeven, dan laat de Gemeente Londerzeel op eigen initiatief de verwijdering en bestrijding uitvoeren. De kosten worden doorgerekend aan de eigenaar.

Buiten de bebouwde kom wordt in overleg met de eigenaar beslist welke maatregelen nodig zijn voor de veiligheid van wandelaars en fietsers.

Heb je een vraag of wens je advies? Dan kan je terecht bij de dienst Omgeving. Ook kan je een bezoek ter plaatse vragen.

Behandeling vóór de vorming van brandharen

Wie vorig jaar of deze winter nesten heeft laten behandelen, kan de boom preventief laten behandelen via het bespuiten van de bladeren van de eik met een biologisch middel met de werkzame stof Bacillus thuringiensis.

Dit middel werkt na enkele dagen, maar enkel als de bomen voldoende blad hebben. Het middel produceert een gif dat het maag-darmstelsel verlamt. Jonge larven nemen dit gif op door het eten van de bladeren. De rupsen zelf bespuiten heeft geen zin. Enkel de rupsen uit het einde van het tweede en derde larvaal stadium zijn gevoelig voor deze stof. Omdat de rupsen in dit stadium nog geen brandharen hebben, geeft dit geen hinder.

Bacillus thuringiensis mag echter niet gebruikt worden bij de aanwezigheid van prioritaire vissoorten, kwetsbare vlindersoorten, waterelementen en natuur- en habitatgebieden. Bacillus thuringiensis doodt immers ook alle andere bladetende insecten en heeft mogelijk een negatief effect op het waterleven.

De preventieve bestrijding wordt best uitgevoerd door een gespecialiseerde firma.

De nesten kunnen ook verwijderd worden via branden of opzuigen. Omdat de brandharen nog niet ontwikkeld zijn, is er geen gevaar op huidirritatie of jeuk. Daarbij moet je wel oppassen voor eventuele resten van oude brandharen van het jaar ervoor.

Voor het losschroeien kan je best een gespecialiseerde firma contacteren, maar je kan dit ook zelf uitvoeren met een propaangasbrander. Neem de nodige beschermingsmaatregelen in acht.

Behandeling na de vorming van brandharen

In dit stadium van de rups is het afgeraden om zelf de bestrijding uit te voeren. Een ondeskundige bestrijding kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten, zowel door contact met de brandharen als door verkeerd gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Hoe melden?