Heemkundige Kring

Sint Kristoffel Londerzeel

Activiteiten

We richten ons op kleinschalige projecten, vaak gelinkt aan algemene historische stromingen. Klik hier voor meer informatie

Werking

Buiten de maandelijkse vergaderingen, wordt er jaarlijks een themareis uitgewerkt

Publicaties

Onze vereniging kan heeft al een palmares aan publicaties, klik hier voor meer informatie.

Contact

Wil je graag partner worden in ons netwerk? Contacteer onze medewerkers.

U I T N O D I G I N G

Reis met Davidsfonds en Heemkunde de Indian Summer tegemoet

ZONDAG 1 OKTOBER 2023

Naar

CORROY-LE-CHATEAU en GEMBLOUX (Gembloers)

Londerzeel verkent zijn roots van de burcht in het majestueuze kasteel van Godfried I van Vianden.

  • Wist je dat de graven van Vianden, jawel die van Luxemburg, ook de burcht van Corroy bouwden, die model stond voor de burcht van Londerzeel in de 13e E?
  • Weet je dat de afstammeling nog in het burchtkasteel van Corroy verblijft?
  • Onthoud dat Olivier, 15e Markies van Trazegnies, de inwoners van Londerzeel hartelijk welkom heet, sinds we het gefilmde interview uitzonden op het Motte’Gebeuren van 22 april 2022.

We beloofden plechtig dat we hem op het imposante erfgoed in Corroy zouden opzoeken!

Was Londerzeel een pion op het schaakbord van de laat-middeleeuwse politiek?

De Graven van Vianden speelden een actieve rol in Brabant in de tweede helft van de 13eE. Dat manifesteerde zich ook in hun bouwactiviteiten, o.a. in Corroy en in Londerzeel. Zo planden ze op de grens van Brabant en Namen de burcht van Corroy op een strategische plaats. Godfried I liet rond de donjon een stenen muur bouwen versterkt door vier ronde hoektorens en een toegangsgebouw met brug. In Londerzeel werd het een ronde woontoren (opgegraven in 1986) binnen de omheining.

Waarom is ons bezoek aan Corroy zo waardevol? Beide burchten hebben dezelfde bouwheer en datering!

Vanaf het einde van de 13e E verdedigt de familie van Vianden de belangen van Brabant aan de zuidwestelijke grens (Corroy) en de noordelijke grens (Londerzeel). Logischer wijze gebruikt Godfried, de bouwheer, voor beide burchten hetzelfde bouwplan(geïnspireerd op het Louvre, het versterkte paleis van de Franse koning Philippe-August (1165-1223), zij het beperkter in Londerzeel.

Onze burcht wordt geen belangrijke residentie voor de Graven van Vianden, maar door de burcht in Corroy (tgo Namen) en in Londerzeel (tgo Vlaanderen) de verlaten motteheuvel te versterken, sneed hij Graaf Gewijde van Dampierre de pas af!

Wie eens voor de imposante burcht van Corroy gestaan heeft, beseft dat onze burcht in het collectieve geheugen van Londerzeel uit de 13e E een update verdient.

Door de eeuwenlange opvolging is het “burchtkasteel” van Corroy nu in het bewoond-bezit van Markies de Trazegnies. Midden in het heuvelachtig landschap ontdekt de bezoeker verscholen in een groot park een streng kasteel omgeven door een gracht: een treffende tegenstelling tussen een romantische vijver en zeven machtige torens met militaire allure. Ook het interieur steekt af bij dat vestingsaspect : je bewondert de oude kapel, vier trappenhuizen, een wonderlijke toverlantaarn, ingerichte salons, versierd met marmer, schilderijen en kostbare meubels uit de 17e en 18e E.

Wandel met ons door de 18e eeuwse gestoffeerde kamers en waan je even kasteelheer op de burcht in Londerzeel!

Naar aanleiding van de feestelijke voorstelling van het Motte’Gebeuren vorig jaar in de St.-Kristoffelkerk ging de filmploeg Take 2 op bezoek bij de Markies. Meteen heette hij alle inwoners van Londerzeel hartelijk welkom!

Corroy-le-Château is tevens een deelgemeente van het stadje Gembloers in de provincie Namen. Geroemd om zijn messenindustrie, maar bekend om de dominante benedictijnerabdij.

Ooit een Romeinse pleisterplaats langs de heirbaan naar Tongeren.

Eind 10e E werd er een benedictijnerabdij gesticht door de heilige Guibert (+962 -feestdag 23 mei, aanbeden tegen onweer). De abdij kreeg een uitgebreide bibliotheek en de monniken kregen de gelegenheid waardevolle manuscripten te bestuderen. Monnik Sigebert (+1112) werd een vermaarde historicus en kreeg de abdij zijn bekendheid. Om deze figuur te herdenken richtte de stad een bronzen standbeeld op naast de ingang van de abdij. Het klooster werd in de 18eE grondig herbouwd, maar de crypte uit de 12eE bleef bewaard. Sinds 1860 werd het de zetel van het Hoger Rijksinstituut voor Landbouwkunde. Heden ten dage huist er de Faculteit voor Landbouwwetenschappen van de universiteit van Luik.

Een prachtig gebouw met een klassiek voorplein, met aan het einde een indrukwekkende poort, de toegang tot het abdijpaleis (1779).

Op de wandeling door het centrum trekt de St.-Guibertkerk en belfort(klokkentoren) de aandacht. Via het stadhuis beland je in een prachtig park met baljuwhuis.

P R O G R A M M A : Corroy-le-Château & Gembloux op zaterdag 30 september 2023

  • standaardprijs € 70
  • leden Davidsfonds / Heemkunde €65
(weekendvervoer, toegangsprijzen, stadsrondrit, gidsen, middagmaal, fooi voor de chauffeur inclusief)
  • 8.30u : Vertrek aan de Carrefourparking, Kerkhofstraat
  • 10 u :Gegidst bezoek in de burcht van de familie de Trazegnies
  • 12.30u: Middagmaal in Gembloux – menukeuze (vlees of vis)
  • 14.30u: Gegidste stadsrondrit in Gembloux (heuvelachtig parcours) + bezoek aan de benedictijnerabdij en kerk St.-Guibert
  • 17u :Verpozen met een monnikenbiertje op de gezellige Place St.-Guibert
  • 18.30u: Terugreis naar Londerzeel

INSCHRIJVEN (tot 24 september)

Bernard Van Peer (onze DF-penningmeester) Kattestraat 3A/001: Op onze DF-KBC- rekening BE74 4380 1118 3107 (met vermelding reis 30/9, x pers en menukeuze)

INFO :
  • Lily Cluts (reisorganisator) 0477/ 41 33 09 lilycluts@telenet.be
  • Lydia Metdenancxt (DF-voorzitter) 052/ 30 15 23 lydia.metdenancxt@gmail.com

Over ons

De Heemkundige Kring Sint Kristoffel werd opgericht onder de auspiciën van pastoor Louis Vervloet op 19 november 1982.

De kring stelt zicht tot doel, vooral het erfgoed van de parochie Sint Kristoffel onder. de aandacht te brengen. Vandaar dat de vereniging zich nauw betrokken voelde bij het project ter herwaardering van het Burchtterrein, de Bergkapel, de Kruisweg.

In 2005 startte de kring met een studie van het Ursulinenklooster.

Sinds 2010 verleent de heemkundige kring, samen met de werkgroep Immortellen, haar medewerking aan de inventarisatie van de begraafplaatsen in Groot-Londerzeel.

De Heemkundige Kring verleent graag haar medewerking aan tentoonstellingen, scripties voor studenten kunstgeschiedenis en nationale- en internationale evenementen rond erfgoed.

De Heemkundige Kring Sint Kristoffel is lid van Herita. Sinds 16/04/2020 zijn we een feitelijke vereniging HK Sint Kristoffel.

Medewerkers: Lydia Metdenancxt, Laurent Vrijders, Paul Van Hout, Rita Slachmuylders, Ernest Van Aken, Fons Moeyersons

Contacteer ons

Werking

Er wordt maandelijks vergaderd om de nationale informatie (tijdschriften, e.d.) te verwerken, te becommentariëren en/of in te passen in de plaatselijke projecten waarvoor de vereniging zich geëngageerd heeft.

Jaarlijks wordt een themareis uitgewerkt.

In de toekomst wil de kring zich ter beschikking stellen voor rondleidingen en haar documentatiecentrum openstellen.

Ze hoopt zo bij te dragen tot een respectvolle omgang met het christelijke erfgoed.

Activiteiten

Kleinschalige projecten krijgen de voorkeur, ze zijn vaak gelinkt aan de algemene historische stromingen. Daarom vinden we studie en professionele begeleiding belangrijk. Een cursus, een studiedag, een themareis zijn nooit ver weg.

Interessante informatie delen we graag met anderen, vandaar dat we meewerken aan tentoonstellingen, gaan we op zoek naar getuigenissen. Als nazorg stellen we brochures op, gestoffeerd met het nodige bronnenmateriaal.

Wil je graag partner wonden in ons netwerk ? Contacteer onze medewerkers.


TENTOONSTELLING "KENNIS AAN DE KETTING" LEUVEN 6/10/23 - 14/01/24

Wat voor ons halverwege 2022 begon met de zoektocht naar het verleden van onze Bergkapel mondde uit in een crowdfunding door onze Heemkundige Kring in de restauratie van een authentiek reisdocument uit 1490 door de KULeuven. We bewonderden dan ook op 29 oktober met enige fierheid het resultaat in de tentoonstelling "Kennis aan de Ketting" in de universiteitsbibliotheek op het Ladeuzeplein in Leuven. Historiek van het document

Wanneer Bernhard von Breydenbach op 25 april 1483 op pelgrimstocht naar Jeruzalem vertrok, nam hij een tekenaar mee. Na hun terugkeer, 10 maanden later, werd alles te boek gesteld. Het verslag werd geïllustreerd met houtsneden. Stadspanorama's gaven gedetailleerde informatie. Het werk was bedoeld als reisgids voor pelgrims naar het Heilig Land, dat toen aan populariteit won, maar ook mensen die "virtueel" de reis naar Jeruzalem wilden beleven. Was onze pastoor Mathias Steenbergh, die de Bergkapel en de Kruisweg liet oprichten omstreeks 1515, één van hen? Een document van 1525 meldt alleszins dat pastoor Mathias Steenbergh Kapel en Kruisweg overdroeg aan de toenmalige Kerkfabriek.

Op het gerestaureerde vouwblad met zicht op Jeruzalem staat de tempel van Salomon in het midden. De opschriften zijn zowel topografisch culturele als religieuze duidingen. Bij de christelijke sites staat een enkel of dubbel kruisje, al naargelang de pelgrim er een gedeeltelijke kwijtschelding van zonden kon krijgen, of een volle aflaat. Deze pelgrimstocht naar het Heilig Land is het eerste gedrukte reisverhaal met illustraties en een zeer ambitieus produkt van de boekdrukkunst. Het werd voor het eerst gedrukt in Mainz in 1486 en kende verscheidene herdrukken en vertalingen, zoals deze van Leuven, gedrukt in Speyer in 1490.

TIP : Lees ook het reisverhaal van een burger uit Brussel, Peter De Smet, uit 1505 in "Reizen en reizigers in Brabant" uitg. KUB 1993. De Koninklijke Bibliotheek in Brussel bewaart een 17e-eeuwse kopie van zijn verslag.

Publicaties

Realisaties tentoonstellingen en brochures n.a.v.:

Archeologische opgravingen en restauraties

  • De Burcht
  • Calvariekapel en Kruisweg

Nacht van Geschiedenis - Davidsfonds

  • Sint-Kristoffelkerk
  • Stof tot Nadenken - Grafsymboliek
  • Vier generaties steenkappers in Londerzeel

Herdenkingsactiviteiten “100 jaar WO I

  • In Memoriam

Verborgen erfgoed in Vlaams-Brabant “Op een kier”

  • Open deur Bergkapel

Open Monumentendag : thema “Onderwijs”

  • Virgo Sapiens Instituut

Braderie Stationsstraat / Dorpsstraat

  • Onze Grootouders in feestkledij

Boek i.s.m. Virgo Plus

  • Virgo Sapiens 1837 - 2012 / 175 jaar Onderwijs en Opvoeding van de Ursulinen in Londerzeel en Vlaams-Brabant

Contact

Zetel:

Kerkhofstraat 100 1840 Londerzeel

Rekening: BE96 7340 5237 9605

Telefoon:

+32 486 14 27 57

Gezinsspeurtocht Archeologiedag 28 mei 2023 “Zoek de onderaardse gang”

Ondanks het drukke activiteitenprogramma in Londerzeel met het Pinksterweekend, lokte het prachtige wandelweer toch heel wat liefhebbers naar het Burchtterrein om weer wat meer te vernemen over het middeleeuwse leven, hier zo dicht bij huis “onder onze kerktoren”.

Bij de start van de tocht in de Sint-Kristoffelkerk ontving iedereen, jong en oud, een veelbelovend wedstrijdboekje. Met een toffe mascotte Anton werd meteen een positieve toon gezet. Maar in een speurtocht moet er ook gezocht worden…

Nieuwsgierig? Of het meegevallen is?

Wedstrijdboekje : Oplossingen

Vraag 1. Fotovraag
  • 1. Kerkstraat 23 6. St.- Kristoffelkerk : achterzijde/tgo Sweet vanilla
  • 2. Groene Long : boomsoorten 7. Herenhuis/Kinderdagverblijf : Wapenschild
  • 3. Damveld/Voetweg 25 8. H. Hartbeeld : Markt
  • 4. St.-Kristoffelkerk : voorgevel 9. Burchttorentje
  • 5. Groene Long : lichtpaal 10.Kattestraat/Borchtweg : muuranker
Vraag 2. Middeleeuws handschrift
Letters F- K – D- A – G- IJ- P- M- E- H
Vraag 3. Zonnewijzer
Notitie naargelang van aankomst, zonnetijd/ eigen tijd : 2u verschil 51° : Lengtegraad 4° : Breedtegraad 63° : Declinatie
Vraag 4. Bewonersgroepen : locatie op het domein
1/D 2/A 3/B 4/C
Vraag 5. Streektaal : woordenschat
SCHAVAKKENPAKKEN
Vraag 6. Afvalput: schatkamer voor archeologen
Berekening : 4,2 % vis
Vraag 7. Transport op de Molenbeek
Lengte van het vaartuig: 20m
Vraag 8. Taal : Middelnederlands
Vrije hertaling van het overbekende Middelnederlandse gedicht: “Egidius, waer bestu bleven” Uit het Gruuthuse-handschrift, Klaaglied 14 e E
Met applaus voor het poëtische talent van de deelnemers keuren we alle versies goed!
Vraag 9. Lied : Trap Torentje
Met / zonder titel : 5/7 onderaan begonnen
Vraag 10. Rebus : schilderij met kalkoen
Pieter Brueghel de Jonge “Boerenadvocaat”
Vraag 11. Situeer de pastorij
Zet een kruisje op perceel nr 45
Vraag 12. EHBO : Meester- Chirurgijn uit 1528
David Vander Tommen
Vraag 13. Recentere Burchtbewoners (bron: “Een geschiedenis van het burchtterrein” Herman Taelemans 2022)
1)
  • 1145 : Wouter I van Grimbergen
  • 1310 : Godfried I van Vianden
  • 1451: Engelbert II van Vianden
  • 1757 : Jozef Midavin
  • 1940 : Monica Augustijns
2) Koninklijke jacht- en alpenhoorngroep “The Greenfields”
Vraag 14. Foto’s doorheen de tijd : oudste opnames eerst
  • 1906 : 6 1960: 10
  • 1935 : 4 1969: 2
  • 1950: 5 1987: 8
  • 1954: 7 1993: 1
  • 1956: 3 2023: 9
Vraag 15: Slot : Onderaardse Gang ??
Legende! (onmogelijk wegens moerassige ondergrond)

Wie er niet toe kwam het formulier in te leveren of de opgaven uit te werken, of de QR-codes te volgen, heeft zeker genoten van een schaduwrijke wandeling langs het Middeleeuwse burchtterrein. De Vrienden van de Burcht wilden met deze archeologiedag de schijnwerper te zetten op het historisch ontstaan van de gemeente: ”de Motte van Londerzeel”, waardevol erfgoed dat o.i. nog te weinig naar waarde geschat wordt in de eigen gemeente, maar geprezen wordt ver daar buiten! Moge deze ervaring en de speelse info u nog dikwijls naar deze toeristische trekpleister lokken.

Wedden dat deze publicatie – en de brochure van het Motte’Gebeuren in 2022 – een verzamelitem wordt!

Wie met spijt de info gemist heeft, kan ons nog steeds contacteren via de Heemkundige Kring Sint- Kristoffel, Kerkhofstraat 100, 1840 Londerzeel ,p/a Laurent Vrijders 0486/ 14 27 57